Her 5 kolorektal kanser hastasından 1'inde teşhis konulduğunda karaciğerde metastaz görülür. Bu durum, hastaların "çok geç" olduğunu ve tedavi şansının kalmadığını düşünmesine neden olabilir. Fakat kişiye ve hastalığa özel yöntemler ile hastaların yaklaşık yarısında tam iyileşme sağlanabilir.
Başarılı bir tedavinin anahtarı, hem karaciğer metastazı hem de bağırsak kanserinin en uygun yöntemlerle tedavi edilmesidir. Bu sayede uzun süreli hayatta kalma şansı artmaktadır.
Tedavi seçimini etkileyen faktörler:
Hastanın yaşı ve diğer sağlık sorunları
Bağırsak kanserinin kolon veya rektumda olması
Bağırsak kanserinin evresi (bağırsak dışına yayılma durumu)
Karaciğer metastazının sayısı ve büyüklüğü
Tedaviye başlamadan önce, görüntüleme yöntemleri ile karaciğer metastazlarının ameliyata uygun olup olmadığı değerlendirilir.
Karaciğer Metastazlarında Cerrahi Tedavi Seçenekleri
Karaciğerdeki metastazların tedavisinde cerrahi, önemli bir rol oynar. Metastezektomi adı verilen cerrahi yöntemde, tümörsüz doku sınırlarını korumak kaydıyla sadece metastaz kitleleri çıkarılır. Bu yöntem, genellikle karaciğerin yüzeyinde bulunan ve çıkarılması kolay metastazlar için uygundur.
Bazı durumlarda ise karaciğerin bir lobunun veya tamamının çıkarılması gerekebilir. Sağ hepatektomi ile karaciğerin sağ lobu, sol hepatektomi ile ise sol lobu çıkarılır.
Bu cerrahi yöntemler, aşağıdaki durumlarda uygulanabilir:
Bir lobda birden fazla metastaz olması
Karaciğerin bir lobunda derinde ve damarlara yakın yerleşmiş metastazlar olması
Karaciğerin bir lobunda büyük metastaz varlığı
Tüm metastazların çıkarılması için yapılan karaciğer rezeksiyonu sonrası, geride kalan karaciğer dokusunun %30'u sağlıklı bir erişkin için kabul edilebilir seviyedir. Bu cerrahi yöntemlere ise genişletilmiş sağ veya sol hepatektomi denir.
Cerrahi tedavinin seçilmesinde:
Hastanın genel sağlık durumu
Karaciğerin fonksiyonları
Metastazların sayısı, büyüklüğü ve konumu
Hastanın yaşı
gibi faktörler göz önünde bulundurulur.
Cerrahi sonrası dönemde:
Hastanın iyileşmesi için gerekli takip ve tedaviler uygulanır.
Kemoterapi ve radyoterapi gibi ek tedaviler de gerekebilir.
Karaciğer metastazlarında cerrahi tedavinin başarı şansı:
Hastanın genel sağlık durumu
Metastazların sayısı, büyüklüğü ve konumu
Uygulanan tedavi yöntemleri
gibi faktörlere bağlıdır.
Kolon Kanseri ve Rezektabl Karaciğer Metastazı Tedavisi
Kolon kanseri ve rezektabl karaciğer metastazı olan hastalarda en uygun tedavi yöntemi, hastanın bireysel özelliklerine ve hastalığın evresine göre belirlenir.
En sık karşılaşılan durumlar için en uygun tedavi yöntemleri:
Kolon tümörü tıkayıcı ise:
Öncelikle kolon kanseri ameliyatı yapılır.
Barsak tıkanıklığı olmayan ve karaciğerde büyük ve birden çok metastazı olan hastalarda:
Tedaviye kemoterapi ile başlanır.
Kemoterapi ile metastazlar küçültüldükten sonra, eş zamanlı karaciğer ve kolon cerrahisi yapılabilir.
Karaciğerde genelde tek ve küçük metastazı olan hastalarda:
Eş zamanlı kolon ve karaciğer ameliyatı yapılabilir.
Ciddi yandaş hastalıkları olan hastalarda:
Ameliyat komplikasyon riskini azaltmak için önce kolon cerrahisi, 4 hafta sonra da karaciğer cerrahisi yapılabilir.
Karaciğerde rezektabl metastazın tedavisinde kullanılan cerrahi yöntemler:
Metastezektomi: Sadece metastaz kitlelerinin çıkarılması
Hepatektomi: Karaciğerin bir lobunun veya tamamının çıkarılması
Cerrahi sonrası dönemde:
Hastanın iyileşmesi için gerekli takip ve tedaviler uygulanır.
Kemoterapi ve radyoterapi gibi ek tedaviler de gerekebilir.
Karaciğer metastazlarında cerrahi tedavinin başarı şansı:
Hastanın genel sağlık durumu
Metastazların sayısı, büyüklüğü ve konumu
Uygulanan tedavi yöntemleri
gibi faktörlere bağlıdır.
Rektum Kanseri ve Rezektabl Karaciğer Metastazı Tedavisi
Rektum kanseri ve rezektabl karaciğer metastazı olan hastalarda en uygun tedavi yöntemi, hastanın bireysel özelliklerine ve hastalığın evresine göre belirlenir. Rektum kanserinin tedavisi kolon kanserinden farklılık gösterir ve metastaz yapmış rektum kanseri tedavisi daha da karmaşıktır.
Rektum kanseri hastalarında bölgesel nüks riskini azaltmak için:
Cerrahi öncesi radyoterapi ve kemoterapi (neoadjuvan tedavi) uygulanır.
Karaciğere metastaz yapmış rektum kanserinde:
Asıl tedavi planı karaciğerdeki metastazlara göre yapılır.
Hastaların sağkalımını belirleyen karaciğerdeki metastazdır, rektumdaki tümör değil.
Her hasta için farklı tedavi yöntemleri uygun olmakla beraber, genel tedavi yaklaşımları şunlardır:
1. Kemoterapi ve Radyoterapi:
Tedaviye kemoterapi ile başlanır.
Son kürden sonra pelvik radyoterapi uygulanır.
Hedeflenen evre gerilemesi sağlanırsa;
2. Cerrahi:
Büyük bir karaciğer rezeksiyonu gerekiyorsa öncelikle karaciğer metastaz ameliyatı yapılır.
4-6 hafta sonra rektum cerrahisi gerçekleştirilir.
Genel durumu iyi ve genç hastalarda eş zamanlı rektum ve karaciğer cerrahisi yapılabilir.
Karaciğerdeki küçük metastazlar kemoterapi altında kaybolabilir.
Bu durumda, cerrahi sırasında bulunamama riski nedeniyle kemoterapi öncesi çıkarılırlar.
Daha sonra hastanın kemoterapi ve radyoterapi tedavileri tamamlanınca rektum cerrahisi gerçekleştirilir.
3. Rektum Kanserini Kontrol Altına Almak:
Karaciğer metastazlarının rezektabl fakat büyük ya da çok sayıda olduğu hastalarda önce rektum kanserini kontrol altına almak için kısa dönem radyoterapi ile başlanır.
Bu şekilde hızlıca sistemik kemoterapiye geçilir.
Kemoterapi tedavisi tamamlanınca hastanın ve tümörün durumuna göre eş zamanlı ya da evreli rektum ve karaciğer cerrahisi gerçekleştirilir.
Özetle:
Her hastanın durumu ve tümörün özellikleri farklıdır.
Bu nedenle her hastaya özgü kişiselleştirilmiş bir tedavi planı ile başarılı sonuçlar alınabilir.
Karaciğere Metastaz Yapmış Kolorektal Kanserlerde Hasta Örneği
