top of page
Yazarın fotoğrafıDoç.Dr.Mutlu Ünver

Cushing (kuşing) Sendromu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Güncelleme tarihi: 26 Ağu

Cushing (Kuşing) sendromu, vücudunuzun uzun bir süre boyunca aşırı miktarda kortizol hormonu üretmesi sonucu ortaya çıkan bir bozukluktur. Kortizol, "stres hormonu" olarak da bilinir çünkü vücudunuzun strese tepki vermesine yardımcı olur.


Ayrıca, kortizol şu işlevleri de yerine getirir:

  • Kan basıncını koruma

  • Kan şekeri düzeylerini düzenleme

  • İltihabı azaltma

  • Yediğiniz yiyecekleri enerjiye dönüştürme

Kortizol, böbreklerinizin üzerinde bulunan adrenal bezler tarafından üretilir.

cushing sendromu nedir - kuşing sendromu

Cushing Sendromu Ne Kadar Yaygındır?

Endojen Cushing sendromu nadirdir. "Endojen" terimi, bozukluğun vücudunuzun içindeki bir sebepten kaynaklandığını ifade eder. Tahminler, her bir milyon kişiden yaklaşık 40-70'inin bu sendromu yaşadığını göstermektedir.

Kategori

Sıklık

Endojen Cushing Sendromu

Her 1 milyon kişiden 40-70

Exojen Cushing Sendromu

Daha yaygın, kesin sayılar bilinmiyor

Cushing Sendromu Kimlerde Görülür?

Cushing sendromu genellikle 30-50 yaş arasındaki yetişkinlerde daha sık görülür ve kadınlarda erkeklerden üç kat daha yaygındır. Tip 2 diyabeti olan ve kan şekeri düzeyleri sürekli yüksek olan kişilerde, yüksek tansiyonla birlikte bu sendrom görülebilir.


Kortizole benzer glukokortikoid ilaçları kullanan kişiler de Cushing sendromu geliştirebilir.

Kategori

Açıklama

Yaş

Genellikle 30-50 yaş arası

Cinsiyet

Kadınlarda erkeklerden 3 kat daha yaygın

İlaç Kullanımı

Glukokortikoid ilaç kullananlar

Ek Tıbbi Durumlar

Tip 2 diyabet, yüksek tansiyon

Cushing Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

Cushing Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

Cushing sendromunun belirtileri çeşitlidir ve şunları içerebilir:

Belirti

Açıklama

Kilo alımı

Özellikle yüz, boyun ve karın bölgesinde; kilo artışı %50-70 oranında

İnce kollar ve bacaklar

Kas zayıflığı ile birlikte

Yuvarlak yüz

"Ay yüzü" olarak bilinir

Boyunda artan yağ dokusu

"Bufalo hörgücü" olarak adlandırılır

Omuzlar arasında yağ birikimi

"Bufalo hörgücü" olarak adlandırılır

Kolay morarma

Deri inceldiği için; %50 oranında görülebilir

Geniş mor çatlaklar

Karın, göğüsler, kalçalar ve kollar altında

Kas zayıflığı

%60 oranında kas güçsüzlüğü

Çocuklarda yavaş büyüme ve obezite

Büyüme geriliği ve kilo alımı

Kadınlarda aşırı kıllanma

Yüz, boyun, göğüs, karın ve uyluklarda; %70-80 oranında

Adet düzensizlikleri

Adet döngüsünde düzensizlik veya durma

Erkeklerde azalmış cinsel istek ve erektil disfonksiyon

%20-40 oranında cinsel istek kaybı ve ereksiyon sorunları


Cushing Sendromunun Sebepleri Nelerdir?

Cushing sendromunun en yaygın sebebi, diğer tıbbi durumları tedavi etmek için kullanılan kortizole benzer glukokortikoid ilaçlarının uzun süreli ve yüksek dozda kullanımıdır.


Endojen Cushing sendromu ise vücudun aşırı kortizol üretmesine neden olan tümörlerden kaynaklanabilir:

  • Hipofiz Tümörleri: Hipofiz adenomu olarak bilinen bu iyi huylu tümörler, ACTH hormonu üreterek adrenal bezlerin fazla kortizol üretmesine neden olur.

  • Ektopik ACTH Üreten Tümörler: Genellikle akciğerlerde, pankreasta, tiroidde veya timus bezinde gelişir.

  • Adrenal Tümörler: Adrenal bezdeki tümörler, doğrudan fazla kortizol üretebilir.


Hasta Hikayalerini Okumak İçin Tıklayın!


Cushing Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Cushing sendromu tanısı, tıbbi geçmiş, fiziksel muayene ve laboratuvar testlerine dayanır. İşte kullanılan bazı tanı yöntemleri:

Test Adı

Açıklama

24 Saatlik İdrar Kortizol Testi

24 saat boyunca idrar toplanır ve kortizol düzeyleri test edilir.

Geç Gece Tükürük Kortizol Testi

Geç saatlerde tükürük örneği toplanır ve kortizol düzeyleri ölçülür. Normalde gece kortizol düşer.

Düşük Doz Deksametazon Baskılama Testi (LDDST)

Deksametazon alınır ve ertesi sabah kan kortizol düzeyleri ölçülür.

Deksametazon-CRH Testi

Deksametazon ve CRH verilerek kortizol ve ACTH düzeyleri ölçülür.


Cushing Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, sendromun sebebine bağlıdır ve şunları içerebilir:

Tedavi Yöntemi

Açıklama

Cerrahi Müdahale

Hipofiz, ektopik veya adrenal tümörlerin cerrahi olarak çıkarılması

Radyasyon Terapisi

Cerrahi müdahalenin başarısız olduğu durumlarda kullanılır

Kemoterapi ve İlaç Tedavisi

Kanserli ektopik tümörler için kullanılır

Kortizol Düşürücü İlaçlar

Kortizol düzeylerini normal seviyelere indirmek için kullanılır

Glukokortikoid Dozunun Azaltılması

İlaç kullanımı kaynaklı Cushing sendromunda dozun yavaşça azaltılması

"Blog yazımızın altındaki yorum bölümüne sorunuzu yazdığınızda, cevabımızı size e-posta olarak göndereceğiz!"

Cushing Sendromu ve Kan Tahlilleri

Cushing sendromu, vücutta yüksek düzeyde kortizol hormonu bulunması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Kortizol, adrenal bezlerde üretilen bir hormondur ve stres yanıtını, metabolizmayı, kan şekeri seviyelerini ve iltihaplanmayı düzenler.


Cushing sendromunun teşhisinde çeşitli kan tahlilleri kullanılır. Bu testler, kortizol seviyelerinin yanı sıra diğer hormon düzeylerini de değerlendirmeyi amaçlar.

Kan Testi

Açıklama

Normal Değerler

Cushing Sendromu Değerleri

Serum Kortizol Seviyesi

Doğrudan kandaki kortizol miktarını ölçer. Normalde, kortizol seviyeleri gün boyunca dalgalanır ve sabahları en yüksek seviyede olur.

Sabah: 5-25 µg/dL Akşam: <10 µg/dL

Gün boyunca yüksek kalır.

Deksametazon Baskılama Testi

Vücudun deksametazon aldıktan sonra kortizol üretimini ne kadar baskılayabildiğini ölçer.

Düşük doz deksametazon kortizol üretimini baskılar.

Kortizol üretimi baskılanmaz veya çok az baskılanır.

24 Saatlik İdrar Kortizol Testi

24 saat boyunca toplanan idrarda kortizol seviyelerini ölçer.

<50-100 µg/24 saat

Yüksek değerler: >100 µg/24 saat

Gece Yarısı Serum Kortizol Testi

Normalde kortizol seviyeleri gece yarısı en düşük seviyededir. Gece yarısı alınan kan örneğinde kortizol seviyesini ölçer.

<5 µg/dL

Yüksek seviyeler: >7.5 µg/dL

ACTH Seviyesi

ACTH, hipofiz bezinde üretilen bir hormondur ve adrenal bezleri kortizol üretmesi için uyarır. Bu test, kandaki ACTH seviyelerini ölçer.

10-60 pg/mL

Yüksek: >60 pg/mL (hipofiz tümörü veya ektopik ACTH) Düşük: <10 pg/mL (adrenal tümör)

CRH Uyarı Testi

CRH enjeksiyonuna verilen yanıtı ölçer. CRH, hipofiz bezini ACTH üretmesi için uyarır.

ACTH ve kortizol seviyelerinde belirgin artış.

Hipofiz tümörü: Yüksek yanıt Ektopik ACTH sendromu: Yanıt yok

Tanıda Kan Testlerinin Rolü

Bu kan testleri, Cushing sendromu tanısında kritik bir rol oynar. Ancak, tanının doğrulanması için genellikle birden fazla test ve bazen de görüntüleme testleri gerekebilir. Doktorlar, bu testlerin sonuçlarına dayanarak uygun tedavi planını belirlerler.


Cushing sendromu, vücutta yüksek düzeyde kortizol hormonu bulunması sonucu ortaya çıkan ciddi bir durumdur. Teşhisinde kullanılan çeşitli kan testleri, kortizol ve ACTH seviyelerinin yanı sıra vücudun bu hormonlara verdiği yanıtı değerlendirir. Doğru tanı ve tedavi için bu testlerin sonuçları dikkatle değerlendirilmelidir.


Cushing Sendromu Beslenme

Cushing sendromu, kortizol seviyelerinin bazı dış faktörler, özellikle steroid kullanımı nedeniyle artması durumunda ortaya çıkar. Cushing sendromu diyeti, vücuttaki kortizol seviyelerini azaltmaya yardımcı olabilir.


Bu diyet, süt, peynir, brokoli ve lahana gibi yiyeceklerden uygun miktarda kalsiyum alınmasını içerir. Doktor onayı ile günlük diyete kalsiyum takviyesi eklemek de kemik yoğunluğunu korumaya ve osteoporoz riskini azaltmaya yardımcı olabilir.


Cushing sendromu, yüksek tansiyon riskini artırabilir. Diyetteki sodyum miktarının azaltılması, sıvı tutulması nedeniyle oluşan gereksiz kilo alımını kontrol etmeye yardımcı olabilir.


Sendrom, kas büyümesini büyük ölçüde etkiler ve düşük protein seviyeleri ciddi kas kaybına yol açabilir. Cushing sendromu diyeti, protein açısından zengin gıdaların tüketimine özel önem verir; bu da yapraklı sebzeler, tofu, lor peyniri, balık, yoğurt ve fasulye gibi yiyeceklerle sağlanabilir.


Yüksek kortizol seviyeleri vücuttaki şeker seviyelerini tetikleyerek kontrol edilmezse diyabete yol açabilir. Bunu önlemek için, diyetteki karbonhidrat miktarı azaltılmalı ve lifli gıdalarla değiştirilmelidir. Belirli yaşam tarzı değişiklikleri yapmak, örneğin fiziksel egzersizler yapmak da Cushing sendromunu kontrol etmeye yardımcı olabilir

cushing sendromu iyileşenler

509 görüntüleme0 yorum

İlgili Yazılar

Hepsini Gör

Comments

Rated 0 out of 5 stars.
No ratings yet

Add a rating

Doç.Dr.

Mutlu Ünver

izmir in en iyi kanser cerrahı
<